Wymagania edukacyjne z biologii w klasie VIII
niezbędne do uzyskania  poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych

 

 

 

OCENA DOPUSZCZAJĄCA

Uczeń:

określa zakres badań genetyki, wyjaśnia, że podobieństwo dziecka do rodziców jest wynikiem dziedziczenia cech, wskazuje miejsca występowania DNA, wymienia elementy budujące DNA i przedstawia jego rolę, wymienia nazwy podziałów komórkowych, podaje liczbę chromosomów w komórkach somatycznych i płciowych człowieka, wskazuje u ludzi przykładowe cechy dominującą i recesywną, z pomocą nauczyciela rozwiązuje proste krzyżówki genetyczne, definiuje pojęcia fenotyp, genotyp, mutacja, ewolucja, endemit, populacja i gatunek, ekosystem, wyjaśnia symbole używane przy zapisywaniu krzyżówek genetycznych, wymienia przykłady chorób dziedzicznych sprzężonych z płcią, wymienia grupy krwi człowieka, wymienia czynniki mutagenne, podaje przykłady chorób uwarunkowanych wie, kto jest twórca ewolucji, podaje przykłady doboru sztucznego, omawia i omawia cechy człowieka rozumnego, wylicza cechy populacji, nazywa zależności międzygatunkowe, wymienia przykłady roślinożerców i drapieżników, wymienia nieantagonistyczne zależności międzygatunkowe, podaje przykłady organizmów, które łączy zależność nieantagonistyczna, wymienia przykładowe ekosystemy i czynniki wpływające na stan ekosystemów, podaje przykłady obcych gatunków, wymienia nazwy ogniw łańcucha pokarmowego, rysuje schematy prostych łańcuchów pokarmowych w wybranych ekosystemach, wymienia przykłady zasobów przyrody, wymienia sposoby ochrony przyrody.

 

OCENA DOSTATECZNA

Uczeń:

rozróżnia cechy dziedziczne i niedziedziczne, definiuje pojęcia genetyka i zmienność organizmów, kariotyp, helisa, gen, nukleotyd, ewolucja, komensalizm i mutualizm, pasożytnictwo, relikt, omawia budowę chromosomu, definiuje pojęcia: chromosomy homologiczne, komórki haploidalne i diploidalne, wskazuje miejsce zachodzenia mitozy i mejozy u człowieka, omawia badania G. Mendla, zapisuje genotypy homozygoty i heterozygoty, wykonuje proste krzyżówki genetyczne, wymienia cechy dominujące i recesywne, rozpoznaje kariotyp człowieka, omawia zasadę dziedziczenia płci, omawia sposób dziedziczenia grup krwi, wyjaśnia wpływ środowiska na rozwój cech osobniczych, rozróżnia rodzaje mutacji genowe i chromosomowe, omawia przyczyny wybranych chorób genetycznych, dziedziczenie mukowiscydozy, dowody ewolucji, wymienia przykłady różnych rodzajów skamieniałości, reliktów, przykłady endemitów, wyjaśnia, na czym polega dobór naturalny i dobór sztuczny, co to jest nisz ekologiczna skala porostowa, na czym polega walka o byt, konkurencja, określa znaczenie roślinożerców w przyrodzie, omawia adaptacje roślinożerców do zjadania pokarmu roślinnego, wymienia charakterystyczne cechy drapieżników i ich ofiar, wskazuje elementy biotopu i biocenozy wybranego ekosystemu, wskazuje różnice między producentami a konsumentami, rysuje schemat prostej sieci pokarmowej, wykazuje, że materia krąży w ekosystemie, omawia obieg węgla, wyjaśnia, na czym polega różnorodność biologiczna i skutki spadku bioróżnorodności, wskazuje gatunki wymarłe jako przykład działalności człowieka, omawia znaczenie mitozy i mejozy, nieodnawialnych zasobów przyrody, wymienia formy ochrony przyrody, omawia formy ochrony indywidualnej.

 

OCENA DOBRA

Uczeń:

omawia zastosowanie genetyki w różnych dziedzinach: medycynie, kryminalistyce, rolnictwie i archeologii, identyfikuje allele dominujące i recesywne, omawia prawo czystości gamet, na schemacie krzyżówki genetycznej rozpoznaje genotyp oraz określa fenotyp rodziców i pokolenia potomnego, graficznie przedstawia regułę komplementarności, wyjaśnia rolę chromosomów płci i autosomów, przedstawia dziedziczenie choroby sprzężonej z płcią, wykonuje krzyżówkę genetyczną przedstawiającą dziedziczenie grup krwi, określa możliwość wystąpienia konfliktu serologicznego, charakteryzuje mutacje genowe i chromosomowe, wybrane choroby genetyczne, zespół Downa, rozpoznaje żywe skamieniałości, wymienia przykłady struktur homologicznych i analogicznych, wyjaśnia główne założenia teorii ewolucji Karola Darwina, wskazuje na przykładzie szympansa różnice pomiędzy człowiekiem a innymi naczelnymi, rozróżnia siedlisko i niszę ekologiczną, odczytuje z wykresu dane dotyczące zakresu tolerancji, wyjaśnia wpływ cech populacji na jej liczebność, odczytuje dane z piramidy wiekowej, opisuje sposoby obrony organizmów przed drapieżnikami, wykazuje przystosowania rośliny drapieżnej do zdobywania pokarmu, charakteryzuje przystosowania organizmów roślinożernych, pasożytniczych, drapieżnych, charakteryzuje role grzyba i glonu w plesze porostu, omawia przebieg sukcesji pierwotnej i wtórnej, wyjaśnia przepływ energii i obieg materii w ekosystemie, wskazuje, w jaki sposób niszczenie siedlisk wpływa na stan gatunkowy ekosystemów, wyjaśnia, skąd się biorą nowe gatunki roślin i zwierząt w ekosystemach naturalnych, wyjaśnia, na czym polega ochrona obszarowa, ochrona gatunkowa ścisła i częściowa.

 

OCENA BARDZO DOBRA

Uczeń:

uzasadnia występowanie zmienności genetycznej wśród ludzi, wyjaśnia, podobieństwo organizmów potomnych w rozmnażaniu bezpłciowym, proces replikacji, mechanizm ujawnienia się cech recesywnych sprzężonych z płcią, rozpoznaje DNA i RNA, porównuje budowę DNA z budową RNA, wykazuje różnice między mitozą a mejozą, interpretuje krzyżówki genetyczne, używając określeń: homozygota, heterozygota, cecha dominująca i cecha recesywna, wskazuje cechy człowieka, które są zarówno wynikiem działania genów, jak i czynników środowiska, wykonuje krzyżówki genetyczne przedstawiające dziedziczenie hemofilii oraz daltonizmu, ustala grupy krwi dzieci na podstawie znajomości grup krwi ich rodziców, omawia zapobieganie w powstawaniu mutacji , określa warunki powstawania skamieniałości, analizuje ogniwa pośrednie ewolucji, wyjaśnia znaczenie badań prenatalnych, ustala czynnik Rh dzieci na podstawie znajomości czynnika Rh ich rodziców, wykazuje izolację geograficzną jako drogę do powstawania nowych gatunków, ocenia korzyści doboru naturalnego w przekazywaniu cech potomstwu, analizuje przebieg ewolucji człowieka, wymienia cechy człowieka pozwalające zaklasyfikować go do poszczególnych jednostek systematycznych, wykazuje zależność między czynnikami środowiska a występującymi w nim organizmami, potrafi posługiwać się skalą porostową, graficznie przedstawia różne typy rozmieszczenia osobników w populacji i podaje ich przykłady, charakteryzuje grupy wiekowe w piramidach, wskazuje przyczyny i skutki konkurencji międzygatunkowej i wewnątrzgatunkowej, ocenia znaczenie drapieżników i roślinożerców w środowisku, charakteryzuje sposoby obrony roślin przed zjadaniem, omawia znaczenie pasożytnictwa w przyrodzie i rolę destruentów, wskazuje przystosowania roślin do pasożytniczego trybu życia, charakteryzuje różnicę między sukcesją pierwotną a wtórną, omawia czynniki, które zakłócają równowagę ekosystemu, analizuje informacje przedstawione w formie piramidy ekologicznej, wykazuje, w jaki sposób działalność człowieka wpływa na eliminowanie gatunków, ocenia wpływ obcych gatunków na bioróżnorodność w Polsce, wykazuje skutki niewłaściwej eksploatacji zasobów, wyjaśnia, na czy polega zrównoważony rozwój, charakteryzuje poszczególne formy ochrony przyrody, program Natura 2000, prezentuje wybrane przykłady czynnej ochrony przyrody w Polsce.

 

OCENA CELUJĄCA

Uczeń:

dowodzi, że cechy organizmu kształtują się dzięki materiałowi genetycznemu oraz są wynikiem wpływu środowiska, wyjaśnia znaczenie rekombinacji genetycznej , wykonuje dowolną techniką model DNA, wykonuje dowolną techniką model mitozy lub mejozy, zapisuje krzyżówki genetyczne przedstawiające dziedziczenie określonej cechy i przewiduje genotypy oraz fenotypy potomstwa, ocenia znaczenie prac Gregora Mendla dla rozwoju genetyki, projektuje krzyżówki genetyczne, poprawnie posługując się terminami homozygota i heterozygota, ocenia znaczenie poznania budowy ludzkiego DNA, uzasadnia, że mutacje są podstawowym czynnikiem zmienności organizmów, analizuje przyczyny mutacji i wskazuje ich skutki, wykonuje portfolio na temat chorób genetycznych, ocenia rolę struktur homologicznych i analogicznych jako dowodów ewolucji, ilustruje przykładami działanie doboru naturalnego i doboru sztucznego, ocenia korzyści dla człowieka płynące z zastosowania doboru sztucznego, wykazuje, że naczelne to ewolucyjni krewni człowieka, interpretuje wykres przedstawiający zakres tolerancji ekologicznej danego gatunku, praktycznie wykorzystuje skalę porostową, przewiduje losy populacji na podstawie jej piramidy wiekowej, wykazuje zależności między liczebnością populacji drapieżników a liczebnością populacji ich ofiar, przedstawia pozytywne i negatywne skutki roślinożerności, ocenia znaczenie bakterii azotowych występujących w glebie, wyjaśnia, jakie praktyczne znaczenie ma wiedza o mikoryzie, przewiduje skutki, jakie dla ekosystemu miałoby wyginięcie określonego ogniwa we wskazanym łańcuchu pokarmowym, uzasadnia spadek energii w ekosystemie na kolejnych poziomach troficznych, analizuje przyczyny prowadzące do nagłego wymarcia gatunku, objaśnia, w jaki sposób odtwarzają się odnawialne zasoby przyrody, wyjaśnia, jak młodzież może się przyczynić do ochrony zasobów przyrody.