Wymagania edukacyjne z języka polskiego w klasie VII
niezbędne do uzyskania  poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych

 

Na ocenę niedostateczną:

Uczeń nie opanował umiejętności określonych na ocenę dopuszczającą w stopniu pozwalającym na kontynuację nauki.

 

Na ocenę dopuszczającą:

Uczeń spełnia wymagania określone dla klas IV–VI, a ponadto:

• rozpoznaje rodzaje literackie: epika, liryka i dramat; z pomocą nauczyciela przypisuje czytany utwór do odpowiedniego rodzaju;
• rozróżnia gatunki epiki, liryki, dramatu utworów omówionych podczas lekcji;
• wskazuje elementy dramatu (rodzaj): akt, scena, tekst główny, didaskalia, monolog, dialog;
• recytuje zadane utwory literackie;
• wyszukuje w tekście potrzebne informacje , rozpoznaje w tekście literackim: neologizmy i archaizmy;
• zna pojęcie komizmu, ironii, opisuje dzieła sztuki (obraz, grafika, rzeźba, fotografia);
• dostrzega różnice między literaturą piękną a literaturą naukową, popularnonaukową, publicystyką;
• rozpoznaje wywiad jako gatunek dziennikarski;
• rozumie rozbieżności między mową a pismem, wskazuje upodobnienia pod względem dźwięczności;
• rozpoznaje wyraz podstawowy i wyraz pochodny; rozumie pojęcie podstawy słowotwórczej; rozpoznaje rodzinę wyrazów,
• zna zasady tworzenia wyrazów złożonych, rozpoznaje imiesłowy, rozróżnia wypowiedzenia wielokrotnie złożone;
• odróżnia mowę zależną i niezależną, przekształca mowę zależną na niezależną i odwrotnie w prostych przykładach;
• dostrzega zróżnicowanie słownictwa, rozumie znaczenie homonimów; wyróżnia środowiskowe i regionalne odmiany języka;
• rozumie pojęcie stylu, rozpoznaje styl potoczny, urzędowy, artystyczny, naukowy, publicystyczny;
• rozumie, na czym polega grzeczność językowa i stosuje ją w wypowiedziach; wykorzystuje wiedzę o wymianie głosek w wyrazach pokrewnych orazw tematach fleksyjnych wyrazów odmiennych;
• poprawnie przytacza cudze wypowiedzi;
• podejmuje próbę tworzenia wypowiedzi w następujących formach gatunkowych: recenzja, opis, rozprawka, przemówienie, wywiad, charakterystyka porównawcza;
• uczestniczy w projektach edukacyjnych, rozwija nawyki uczenia się.

 

Na ocenę dostateczną:

Uczeń spełnia wymagania określone na ocenę dopuszczającą, a ponadto: 

• określa cechy charakterystyczne dla poszczególnych rodzajów i przypisuje czytany utwór do odpowiedniego rodzaju;
• rozróżnia gatunki epiki, liryki, dramatu i wymienia ich podstawowe cechy oraz wskazuje cechy gatunkowe czytanych utworów literackich;
• rozpoznaje w tekście literackim: neologizm, eufemizm, porównanie homeryckie, symbol, alegorię, ironię i określa ich funkcje;
• określa wartości estetyczne poznawanych tekstów literackich;
• wyszukuje w tekście potrzebne informacje oraz cytuje odpowiednie fragmenty tekstu publicystycznego, popularnonaukowego lub naukowego;
• interpretuje dzieła sztuki (obraz, grafika, rzeźba, fotografia); rozpoznaje gatunki dziennikarskie: reportaż, wywiad, artykuł, felieton;
• określa wartości estetyczne poznawanych tekstów kultury; znajduje w tekstach współczesnej kultury popularnej (np. w filmach, komiksach, piosenkach) nawiązania do tradycyjnych wątków literackich i kulturowych;
• rozumie mechanizm upodobnień fonetycznych, w wyrazie pochodnym wskazuje temat słowotwórczy i formant; określa rodzaj formantu, zna zasady tworzenia wyrazów złożonych, odróżnia ich typy; rozpoznaje imiesłowy, rozumie zasady ich tworzenia i odmiany, poprawnie stosuje imiesłowowy równoważnik zdania i rozumie jego funkcje;
• rozróżnia wypowiedzenia wielokrotnie złożone; rozumie zasady dotyczące wyjątków od reguły polskiego akcentu dostrzega zróżnicowanie słownictwa, w tym rozpoznaje słownictwo ogólnonarodowe i słownictwo o ograniczonym zasięgu (np. terminy naukowe, archaizmy, kolokwializmy, homonimy;
• rozumie, na czym polega grzeczność językowa i stosuje ją w wypowiedziach; rozróżnia normę językową wzorcową oraz użytkową i stosuje się do nich;
• poprawnie przytacza cudze wypowiedzi, stosując odpowiednie znaki interpunkcyjne; zna zasady pisowni wyrazów nieodmiennych i pisowni partykuły „nie” z różnymi częściami mowy;
• rozumie oddziaływanie środków retorycznych na odbiorcę; tworzy wypowiedź, stosując odpowiednią dla danej formy gatunkowej;
• kompozycję oraz zasady spójności językowej między akapitami;
• samodzielnie redaguje prostą rozprawkę, zgadza się z cudzymi poglądami lub polemizuje z nimi, podejmuje próbę uzasadnienia własnego zdania, rozpoznaje manipulację językową i przeciwstawia jej zasady etyki wypowiedzi;
• tworzy wypowiedzi w następujących formach gatunkowych: recenzja, rozprawka, przemówienie, wywiad;
• formułuje pytania do tekstu; z poszanowaniem praw autorskich, korzysta z informacji;
• rozwija umiejętności samodzielnej prezentacji wyników swojej pracy i nawyki systematycznego uczenia się.

 

Na ocenę dobrą:

Uczeń spełnia wymagania określone na ocenę dostateczną, a ponadto:

• rozróżnia gatunki epiki, liryki, dramatu, w tym: pamiętnik, komedia, fraszka, sonet, pieśń, tren, ballada, epopeja, tragedia – i wymienia ich podstawowe cechy oraz wskazuje cechy gatunkowe czytanych utworów literackich;
• zna pojęcie komizmu, rozpoznaje jego rodzaje w tekstach oraz określa ich funkcje;
• określa w poznawanych tekstach problematykę egzystencjalną i poddaje ją refleksji;
• określa wartości estetyczne poznawanych tekstów literackich;
• wykorzystuje w interpretacji utworów literackich odwołania do wartości uniwersalnych związane z postawami społecznymi, narodowymi, religijnymi, etycznymi i dokonuje ich hierarchizacji;
• porządkuje informacje w zależności od ich funkcji w przekazie; interpretuje dzieła sztuki (obraz, grafika, rzeźba, fotografia);
• rozumie realne i słowotwórcze znaczenie wyrazu, rozpoznaje rodzinę wyrazów, wskazuje rdzeń;
• zna zasady tworzenia wyrazów złożonych, odróżnia ich typy; rozpoznaje wyrazy rodzime i zapożyczone,
• rozpoznaje nazwy osobowe i miejscowe, rodzaje nazw miejscowych,
• używa poprawnych form gramatycznych imion, nazwisk, nazw miejscowych i nazw mieszkańców;
• rozumie znaczenie homonimów; wyróżnia środowiskowe i regionalne odmiany języka;
• rozróżnia treść i zakres znaczeniowy wyrazu; wykorzystuje wiedzę o różnicach w pisowni samogłosek ustnych i nosowych, spółgłosek twardych i miękkich, dźwięcznych i bezdźwięcznych;
• unkcjonalnie wykorzystuje środki retoryczne oraz rozumie ich oddziaływanie na odbiorcę;
• gromadzi i porządkuje materiał rzeczowy potrzebny do tworzenia wypowiedzi; redaguje plan kompozycyjny własnej wypowiedzi;
• wykorzystuje znajomość zasad tworzenia tezy i hipotezy oraz argumentów przy tworzeniu rozprawki oraz innych tekstów argumentacyjnych; odróżnia przykład od argumentu;
• przeprowadza wnioskowanie jako element wywodu argumentacyjnego; rozpoznaje i rozróżnia środki perswazji i manipulacji;
• w tekstach reklamowych, określa ich funkcje;
• rozpoznaje manipulację językową i przeciwstawia jej zasady etyki wypowiedzi;
• tworzy spójne wypowiedzi w następujących formach gatunkowych: recenzja, rozprawka, przemówienie, wywiad;
• wykonuje przekształcenia na tekście cudzym, w tym skraca, streszcza, rozbudowuje i parafrazuje; rozwija umiejętność krytycznego myślenia i formułowania opinii.

 

Na ocenę bardzo dobrą:

Uczeń spełnia wymagania określone na ocenę dobrą, a ponadto:

• wykorzystuje w interpretacji utworów literackich odwołania do wartości uniwersalnych związane z postawami społecznymi, narodowymi, religijnymi, etycznymi i dokonuje ich hierarchizacji;
• wykorzystuje w interpretacji tekstów literackich elementy wiedzy o historii i kulturze; wykorzystuje w interpretacji utworów literackich potrzebne konteksty, np. biograficzny, historyczny, historycznoliteracki, kulturowy, filozoficzny, społeczny;
• określa wartości estetyczne poznawanych tekstów kultury;
• wskazuje funkcje formantów w nadawaniu znaczenia wyrazom pochodnym, rozumie realne i słowotwórcze znaczenie wyrazu;
• zna sposoby wzbogacania słownictwa;
• rozróżnia treść i zakres znaczeniowy wyrazu; rozumie, na czym polega błąd językowy;
• zna i stosuje zasady polskiej ortografii i interpunkcji;
• stosuje rytm akapitowy (przeplatanie akapitów dłuższych i krótszych) we własnych wypowiedziach;
• przeprowadza wnioskowanie jako element wywodu argumentacyjnego;
• rozpoznaje i rozróżnia środki perswazji i manipulacji w tekstach reklamowych, określa ich funkcję;
• tworzy ciekawe i spójne wypowiedzi;
• rozwija swoje uzdolnienia i zainteresowania; uczestniczy w życiu kulturalnym w swoim regionie;.

 

Na ocenę celującą:

Uczeń spełnia wymagania określone na ocenę bardzo dobrą, a ponadto:

• pisze bezbłędnie pod względem językowym, ortograficznym i interpunkcyjnym, a treść wypowiedzi jest twórcza;
• tworzy różnorodne prezentacje, projekty wystaw, realizuje krótkie filmy z wykorzystaniem technologii multimedialnych);
• pogłębia swoją wiedzę przedmiotową i uczestniczy w wykładach publicznych, konkursach itp.;

 

W odniesieniu do uczniów z opiniami poradni psychologiczno - pedagogicznej stosuje się zindywidualizowane wymagania i ocenianie bieżące umiejętności oraz nabywanej wiedzy.